Ποια πρακτική υπονομεύει το μέλλον μιας οικογενειακής επιχείρησης;

Η έμπρακτη επιβράβευση και αναγνώριση της εργατικότητας, της αφοσίωσης και της παραγωγικότητας του προσωπικού μιας επιχείρησης παίζει καθοριστικό ρόλο για την επιβίωση και την ανάπτυξή της, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης που διανύουμε, ακόμα περισσότερο.

Η αποτυχία ενός επιχειρηματία να επιβραβεύσει τα ικανά και παραγωγικά άτομα της επιχείρησής του αποτελεί όχι μόνο ανασταλτικό παράγοντα για την εξάπλωσή της, αλλά παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αποχώρησή τους από τους κόλπους της, σε άλλες επιχειρήσεις πολύ συχνά ανταγωνιστικές, μειώνοντας έτσι το επίπεδο παραγωγής όλης της ομάδας.

Ιδιαίτερα στα πλαίσια μιας οικογενειακής επιχείρησης, παρατηρείται δυστυχώς πολύ συχνά το φαινόμενο ο ιδιοκτήτης της να επιβραβεύει ένα μέλος της οικογένειάς του που συμμετέχει σε αυτή, το οποίο δεν είναι παραγωγικό ή ικανό για περισσότερα αποτελέσματα και δεν αξίζει αυτή την επιβράβευση, είτε παρέχοντάς του υψηλότερο μισθό είτε υπό την μορφή περισσότερων διευκολύνσεων στην εργασία του σε σχέση με τους υπολοίπους. Αυτό δημιουργεί αναμφισβήτητα ένα αίσθημα αδικίας στους άλλους εργαζόμενους καθώς αντιλαμβάνονται ότι δεν αναγνωρίζεται η δική τους δράση και συνεισφορά.

Αυτή η πρακτική έχει ως συνέπεια την πρόκληση εσωτερικής διαμάχης και αναταραχής, φανερής ή μη, που αρκετά συχνά δεν εκφράζεται ευθέως στον ιδιοκτήτη της επιχείρησης. Επικρατεί ένα αίσθημα φόβου και επιφύλαξης ότι αν επικοινωνηθεί αυτή η “αδικία” στον επιχειρηματία πιθανώς να απολυθεί το άτομο που θα το κάνει. Καταλήγει λοιπόν το παραγωγικό άτομο το οποίο και δεν επιβραβεύεται, είτε να μειώσει την ποιότητα της δικής του εργασίας αφού ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να αναγνωρισθεί καμία προσπάθειά του από τον ιδιοκτήτη της οικογενειακής επιχείρησης, είτε να αποχωρήσει από αυτήν και να ψάξει να βρει δουλειά αλλού. Ακόμα και να μην θέλει να μειώσει την παραγωγικότητά του, ο επιχειρηματίας με αυτόν τον τρόπο τον “διώχνει” σιγά σιγά. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι ένας απλός τρόπος για να δείξουμε σε κάποιον ότι δεν τον θέλουμε είναι να μην τον επιβραβεύουμε, να μην αναγνωρίζουμε τις πρωτοβουλίες του και την αφοσίωσή του και να μην δίνουμε την δέουσα σημασία και προσοχή στις πράξεις του.

Η αρχή που εφαρμόζεται εδώ είναι ότι όταν κάποιος δεν επιβραβεύει τα παραγωγικά άτομα αυτό που θα εισπράξει από αυτά θα είναι ακόμη χαμηλότερη παραγωγή. Όταν δε, επιβραβεύει τα μη παραγωγικά τότε οδηγείται σίγουρα προς την καταστροφή.

Συχνά, ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων, δίνουν πολλά περισσότερα στα παιδιά τους που συμμετέχουν σε αυτή δίχως εκείνα να τα αξίζουν με την αιτιολογία ότι πρέπει να μεγαλώνουν με ένα συγκεκριμένο επίπεδο διαβίωσης, ότι δεν αρμόζει στην ιδιότητά τους να πληρώνονται λιγότερο και ένα σωρό άλλες δικαιολογίες, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα να εμποδίζεται το επίπεδο λειτουργίας και αρμονίας της επιχείρησης, καταστρέφοντας ισορροπίες και σχέσεις και θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την μελλοντική μετάβασή της στα χέρια της νεώτερης γενιάς.

Ο ιδιοκτήτης κυριολεκτικά σκάβει το λάκκο της επιχείρησης με τα χέρια του καθώς όταν θα έρθει η στιγμή να αναλάβει τα ηνία η νεώτερη γενιά, δεν θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την κατάσταση αποτελεσματικά λόγω του ότι έχει συνηθίσει διαφορετικά όλο αυτόν τον καιρό. Θα αντιληφθεί μια πραγματικότητα που θα απέχει πάρα πολύ από αυτήν που είχε όλα τα προηγούμενα χρόνια και πολύ συχνά το υπόλοιπο προσωπικό της επιχείρησης, “οι παλιοί”, δεν θα είναι συνεργάσιμοι καθώς δεν θα θεωρούν ότι διοικούνται από κάποιον άξιο ηγέτη που κέρδισε την θέση με τις ικανότητές του. Είναι πολύ δυσάρεστο να επικρατεί μια αίσθηση απαξίωσης και διαφωνίας, φανερής ή μη, με το άτομο που αναλαμβάνει κατά αυτόν τον τρόπο την διοίκηση μιας επιχείρησης.

Από την άλλη, είναι εύκολα κατανοητό ότι ο ιδιοκτήτης της οικογενειακής επιχείρησης που α) θα διακρίνει τα παραγωγικά άτομα βάσει της αποτελεσματικότητας στη δουλειά τους και β) θα φροντίσει να τα αναγνωρίσει και επιβραβεύσει παρέχοντάς τους περισσότερες ευκαιρίες, χώρο για πρωτοβουλίες και οικονομικά κίνητρα – και αυτό αφορά όχι μόνο στα μέλη της οικογένειάς του αλλά και στο υπόλοιπο προσωπικό – θα βλέπει ένα αίσθημα ισονομίας, δικαιοσύνης και αρμονίας να χαρακτηρίζει το μοντέλο διοίκησής του, εξασφαλίζοντας έτσι τις προϋποθέσεις για περαιτέρω εξέλιξη.

Όπως όταν κάποιος που διατηρεί σχέσεις με ένα άπιστο άτομο θα εισπράξει απιστία, με ένα άτομο που κλέβει θα εισπράξει κλεψιά, έτσι και με ένα μη παραγωγικό άτομο, θα εισπράξει χαμηλή ή καθόλου παραγωγή. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν είναι μέλος της οικογένειάς του.

Ο ιδιοκτήτης μιας οικογενειακής επιχείρησης δεν είναι εκεί για να “βολέψει” τα μέλη της οικογένειάς του ή να επιβραβεύει τα μη παραγωγικά άτομα, αλλά για να αναπτύξει την επιχείρησή αυτή δημιουργώντας μια ομάδα αφοσιωμένη, ψυχή τε και σώματι στον σκοπό αυτό. Οι ενέργειες των ατόμων που δεν ευθυγραμμίζονται με αυτό, θα πρέπει να εμποδίζονται και αυτά να απομακρύνονται από την επιχείρηση. Ευτυχώς η επιλογή των συνεργατών και υπαλλήλων είναι απόφαση του ιδιοκτήτη, κάτι που θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν συμβαίνει και με τα μέλη της οικογένειας.

Οι ικανοί και οι παραγωγικοί είναι αυτοί που ανεβάζουν το επίπεδο λειτουργίας της επιχείρησης και ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης οφείλει να τους προστατέψει από τους υπολοίπους που δεν χαρακτηρίζονται από τον ίδιο ζήλο. Δεν θα πρέπει να μπερδεύονται οι στόχοι και οι ρόλοι οικογένειας και επιχείρησης. Τα όρια του ενός με τον άλλο είναι ευδιάκριτα και απολύτως ξεκάθαρα, κι ας μην θέλουμε να τα δούμε κάποιες φορές, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι κάποια μέλη της οικογένειας θα μείνουν δυσαρεστημένα από την επιλογή αυτή.

Μάθετε σήμερα τον τρόπο για να αναπτυχθεί η δική σας οικογενειακή επιχείρηση! Συμπληρώστε το τεστ αξιολόγησης της επιχείρησης και ένας εξειδικευμένος σύμβουλος επιχειρήσεων θα επικοινωνήσει μαζί σας.